نویسنده: میثم امینی

منبع: سی و پنجمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا

دانلود نسخه ی صوتی نوشته

از وقتی که هوش مصنوعی وارد بازار شد و خصوصاً وقتی امکان توصیف تصویر به مدل های هوش مصنوعی اضافه شد تبلیغات زیادی در مورد توانایی هوش مصنوعی در متحول کردن زندگی نابینایان می بینیم که نمونه ای از آنها تبلیغاتی است که متا در مورد عینک های خود می کند. هر چند هوش مصنوعی توانسته است تا حدی برای کاربران نابینا مفید واقع شود، اما تا وقتی که یک مدل هوش مصنوعی به طور خاص برای استفاده افراد نابینا آموزش داده نشود کارایی آن برای این افراد محدود است.

مثلاً فرض کنید که از محیط یک پارک نا آشنا عکس می گیرید به این امید که هوش مصنوعی بتواند در پیدا کردن راهتان به سمت درب خروجی پارک که آن را گم کرده اید به شما کمک کند؛ اما هوش مصنوعی به جای این کار در مورد منظره پارک توصیفاتی را ارائه می کند و بعد از خوش سلیقگی طراحان پارک تعریف و تمجید می کند. چون برای کمک به نابینایان طراحی نشده است.

خوشبختانه شرکت مایکروسافت و شرکت بی مای آیز این موضوع را درک کرده و برای آن تدبیری اندیشیده اند که در ادامه این ستون به آن می پردازیم.

بی مای آیز، شرکتی که افراد نابینا و کم بینا را از طریق ارتباط ویدئویی زنده و هوش مصنوعی با داوطلبان بینا و شرکت ها مرتبط می کند، اخیراً اعلام کرده است که در حال همکاری با مایکروسافت برای آموزش مدل های هوش مصنوعی جهت در نظر گرفتن نیازهای بیش از ۳۴۰ میلیون فرد نابینا و کم بینا در سراسر جهان است.

با گنجاندن داده های مربوط به دسترسی پذیری در آموزش مدل های هوش مصنوعی، این مدل ها می توانند نیازهای مختلف کاربران را بهتر برآورده و فناوری را برای همه قابل استفاده تر و مفیدتر کنند. این همکاری با مایکروسافت برای بی مای آیز در نوع خود بی سابقه است.

مجموعه داده های عمومی موجود که برای آموزش مدل های هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند، اغلب فاقد مطالب مربوط به دسترسی پذیری هستند و ممکن است تجربه زندگی افراد نابینا و کم بینا را منعکس نکنند. این عدم وجود داده های مربوط به معلولین خطر آینده ای پر از مدل های هوش مصنوعی دارای تعصب ذاتی و فاقد دسترسی پذیری را ایجاد می کند و باعث می شود اشتباهاتی که در تکامل اینترنت انجام شد تکرار شوند. با این تفاوت که تأثیر بالقوه این موضوع در هوش مصنوعی می تواند از تأثیر آن در تکامل اینترنت حتی بیشتر هم باشد.

اوایل امسال بی مای آیز این نگرانی را برجسته کرد که جامعه نابینایان و کم بینایان از توسعه مدل های هوش مصنوعی کنار گذاشته شده اند. امروزه، معلولیت اغلب در مجموعه داده هایی که برای آموزش هوش مصنوعی به کار می رود کمتر نشان داده می شود یا به درستی طبقه بندی نمی شود، چیزی که می تواند کاربرد این فناوری را محدود کند یا حتی تبعیض علیه معلولین را افزایش دهد. بی مای آیز در ماه جولای امسال اعلام کرد که قصد دارد داده های ویدیویی را به سازمان ها ارائه دهد تا مدل های هوش مصنوعی خود را به روشی که معلولین را هم شامل شود آموزش دهند.

در زمان اعلام این خبر هانس یُورگِن ویبِرگ، بنیان گذار بی مای آیز، گفت: «ما معتقدیم که یک الزام اخلاقی وجود دارد که مطمئن شویم مدل های هوش مصنوعی نه تنها نابینایی و افراد نابینا را در نظر بگیرند، بلکه این کار را به گونه ای انجام دهند که با تجربیات، قابلیت ها و قدرت واقعی ما سازگار باشد. فرض ما ساده است، مأموریت ما این است که جهان را برای افراد نابینا و کم بینا دسترسی پذیرتر کنیم و این باید شامل شکل دادن به آینده هوش مصنوعی باشد.»

بی مای آیز داده های ویدئویی جمع آوری شده از طریق پلتفرم خود را برای آموزش مدل های هوش مصنوعی در اختیار مایکروسافت قرار خواهد داد. هیچ داده دیگری (مانند تصاویر یا پاسخ هایی که قابلیت هوش مصنوعی بی مای آیز به سؤالات کاربران می دهد) به مایکروسافت ارائه نمی شود. این مجموعه داده های ویدیویی نشان دهنده تجربه واقعی جامعه نابینایان و کم بینایان است و برای بهبود دقت درک و توصیف صحنه با هدف افزایش کاربرد هوش مصنوعی برای جامعه نابینایان و کم بینایان استفاده خواهد شد. بی مای آیز تمام کاربران، حساب ها و اطلاعات هویتی شخصی را از فراداده های ویدیوها حذف می کند. همچنین مقررات سخت گیرانه ای وجود دارد که استفاده از این داده های ویدیویی را برای بازاریابی یا هر هدف غیر آموزشی دیگری ممنوع می کند.

مایک باکلی، مدیرعامل بی مای آیز گفت: «ما از همکاری با مایکروسافت برای فراگیرتر کردن مدل های هوش مصنوعی هیجان زده هستیم. همان طور که مدل های هوش مصنوعی به تکامل خود ادامه می دهند حجم عظیمی از داده ها را با سرعتی سرسام آور دریافت می کنند، اما برخی از این داده ها می توانند منعکس کننده جانب داری، توانایی گرایی و عدم مشارکت معلولین باشد و پتانسیل داشتن آینده ای با هوش مصنوعی غیر دسترسی پذیر را ایجاد کند. این کاملاً غیر قابل قبول است و مأموریت ما ایجاب می کند که به این مشکل رسیدگی کنیم. بی مای آیز و جامعه کاربران آن در موقعیت منحصر به فردی برای انجام کاری در این زمینه قرار دارند و با یک همکار متفکر مانند مایکروسافت، ما فرصتی برای ایجاد راه حل های مقیاس پذیر را داریم.»

مایکروسافت در حال کار روی ساخت مدل های هوش مصنوعی است که به طوری ویژه طراحی شده اند تا دسترسی پذیری را در نظر بگیرند و چندین سال است که روی حل مشکل عدم وجود داده های مربوط به معلولیت کار می کند. با همکاری با یک اکوسیستم جهانی از افراد دارای معلولیت، شرکا و مشتریان، این شرکت متعهد به افزایش آگاهی و استفاده از فناوری دسترسی پذیر، گسترش مهارت ها و فرصت های شغلی برای معلولین و حمایت از سیاست هایی است که از دسترسی پذیری به عنوان یک حق اساسی حمایت می کند. برای اینکه دنیا برای یک میلیارد نفری که در سرتاسر جهان نوعی معلولیت را تجربه می کنند دسترسی پذیرتر باشد، داشتن داده های آموزشی مبتنی بر معلولیت برای مدل های هوش مصنوعی کلیدی است.

جِنی لِی- فلوری مدیر ارشد دسترسی پذیری در مایکروسافت می گوید: «ما در جهانی زندگی می کنیم که برای افراد معلول طراحی نشده است و این در مجموعه داده های مورد استفاده برای آموزش سیستم های هوش مصنوعی منعکس شده است. همکاری ما با بی مای آیز به ما کمک می کند این شکاف داده را ببندیم و هوش مصنوعی را فراگیرتر کنیم. در مایکروسافت دسترسی پذیری فقط تعهد ما نیست، بلکه بخشی از فرهنگ شرکت ما است. از ایجاد راه حل های فناوری نوآورانه و فراگیر گرفته تا تطبیق شیوه های استخدام برای معلولین و همکاری با شرکت هایی مانند بی مای آیز برای بالا بردن سطح انتظار برای اینکه چه طور فناوری می تواند آینده را دسترسی پذیرتر و همگان شمول تر کند.»